Θέσεις για την Παιδεία

Από την δευτερολογία του Γιώργου Παπανδρέου σε σύσκεψη της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ (Αθήνα, 9 Φλεβάρη 2008)

.... Άρθρο 16. Είναι από τα θέματα που πράγματι μας έφεραν σε μια εσωτερική αντίθεση.

Κατανοώ απόλυτα ότι, γύρω από το άρθρο 16 διαμορφώθηκε ένα κίνημα νεολαΐστικο μέσα στα πανεπιστήμια και στα ΤΕΙ.

Εξέφρασε ειλικρινά μια αγωνία για την δημόσια παιδεία, μια αγωνία για τη δωρεάν παιδεία, μια αγωνία για την ποιότητα της παιδείας, μια αγωνία για την υποβάθμιση του δημόσιου εκπαιδευτικού μας συστήματος από τη Νέα Δημοκρατία και πραγματικά, αυτά ήταν και είναι αιτήματα τα οποία το ΠΑΣΟΚ έχει βάλει στην προμετωπίδα του. Είναι βασικά αιτήματα.

Αυτό για το οποίο μετανιώνω, δεν είναι για το άρθρο 16, γιατί είναι ομόφωνη η θέση του ΠΑΣΟΚ, είναι γιατί δεν κουβεντιάσαμε για το άρθρο 16 και τι εννοούμε με αυτό. Δεν το κουβεντιάσαμε και ήταν λάθος.

Δεν μπορέσαμε να συζητήσουμε για αυτή την υπόθεση, αφήσαμε να γίνει κυρίαρχο θέμα το άρθρο 16 και όχι κυρίαρχο θέμα η δωρεάν παιδεία, το δημόσιο Πανεπιστήμιο, η αξιολόγηση των καθηγητών, κυρίαρχο θέμα η αλλαγή, η αυτονομία, η αυτοτέλεια των Πανεπιστημίων, κυρίαρχο θέμα οι πολλές αλλαγές που εμείς προτείνουμε στο εκπαιδευτικό σύστημα, κυρίαρχο θέμα το 5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος για τη δημόσια παιδεία.

Δεν θα μπούμε στις λεπτομέρειες διότι αυτό μπορούσε να κρατήσει μια ολόκληρη ημέρα μόνο γι' αυτό, αλλά να σας βάλω τρία ερωτήματα σε σχέση με το άρθρο 16.

Καταφέραμε δηλαδή να γίνουμε «σάντουιτς» μεταξύ της Νέας Δημοκρατίας, του ΚΚΕ και του Συνασπισμού, που τους βόλευε η συζήτηση για το άρθρο 16, τους βόλευε.

Είμαστε η χώρα με την πιο αυστηρή συνταγματική απαγόρευση ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, θα έλεγα στον κόσμο, αν όχι, σίγουρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Κι όμως, είμαστε η χώρα με τα περισσότερα ιδιωτικά Ιδρύματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και από τα χειρότερα.

Πρώτο συμπέρασμα. Το άρθρο 16 δεν είχε καμία σχέση και δεν λειτούργησε τουλάχιστον για την προστασία μας από την επέλαση των ιδιωτικών φορέων.

Είμαστε από τις λίγες χώρες που υπάρχει συνταγματική κατοχύρωση για την δωρεάν παιδεία. Μάλιστα, η δωρεάν παιδεία είναι και μέσα στην παράδοσή μας.

Είναι ο Γεώργιος Παπανδρέου που θέσπισε την δωρεάν παιδεία και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση το 1964, και παρά ταύτα, παρά το Σύνταγμα, είμαστε ο λαός που πληρώνει από την τσέπη του τα περισσότερα χρήματα για την εκπαίδευση στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τα περισσότερα χρήματα από την τσέπη του πολίτη, τα πληρώνει ο Έλληνας για την παιδεία.
Είμαστε η χώρα με το πιο συγκεντρωτικό κρατικό σύστημα παιδείας που υπάρχει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά όπως αξιολογούμαστε, από τα χειρότερα εκπαιδευτικά συστήματα από πλευράς ουσίας στην Ευρώπη και διεθνώς.

Άρα, το άρθρο 16 δεν μας έχει προστατεύσει, ούτε είναι τελικά το ζητούμενο το άρθρο 16.

Να το συζητήσουμε και αυτό. Θα το συζητήσουμε και αυτό.

Και να σας θυμίσω, το έχω πει και παλιά, ότι και ο Ανδρέας Παπανδρέου, το 1975, σε συζήτηση για το Σύνταγμα, είχε μιλήσει για μη κρατικά Πανεπιστήμια, εννοώντας βεβαίως, ότι θα μπορούσε η ΓΣΕΕ, η Αυτοδιοίκηση, οι Συνεταιρισμοί, τα κινήματα, να αναπτύξουν Σχολές, αλλά ας μην μπούμε σ' αυτή τη συζήτηση.

Εμείς πρέπει να προσανατολίσουμε την συζήτηση εκεί που είναι το πραγματικό πρόβλημα.

Στις ρυθμίσεις που απαιτούνται, ώστε να έχουμε πραγματικά δωρεάν παιδεία στη χώρα μας.

Να κάνουμε τις μεταρρυθμίσεις, τις αλλαγές και τις ανατροπές ώστε να έχουμε πραγματικά ένα Πανεπιστήμιο αξιόλογο, δημόσιο Πανεπιστήμιο που θα αξιολογείται θετικά διεθνώς.

Να κάνουμε αλλαγές, ώστε να βάλουμε τάξη σ' αυτό το χάος των ΚΕΣ, που θα είναι ακόμα χειρότερο όσο περνάει ο χρόνος.

Εμείς λέμε, αυτή είναι η θέση μας, να κλείσουν τα ΚΕΣ. Να κλείσουν όλα εφόσον δεν έχουν περάσει από την πιστοποίηση και από τον έλεγχο του κράτους.

Αυτό είναι δικαίωμα του κράτους, κι ας μην απεμπολούμε εμείς το δικαίωμα του κράτους να αξιολογεί, ακόμα και να κλείνει αυτά τα ιδρύματα.

Αυτή την στιγμή η κατάσταση που υπάρχει, βοηθάει την άλλη αριστερά, ώστε να φωνάζουν γενικώς και αορίστως και την δεξιά να περνάει την ιδιωτική εκπαίδευση και να υποβαθμίζει τη δημόσια παιδεία, γιατί αυτό θέλει.

Εμείς ξέρουμε ότι μπορούμε να ρυθμίσουμε και να αλλάξουμε τη χώρα μας και στο χώρο της εκπαίδευσης και να την αλλάξουμε πραγματικά και όχι στα λόγια.

Θέλουμε την ανατροπή και στο χώρο της παιδείας. Είναι ένα θέμα το οποίο πρέπει να συζητήσουμε, και μάλιστα, σε βάθος. ...