ΜΕΓΑΛΗ ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ
Χώρες αναφοράς:
Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ισπανία, Ιταλία, Ολλανδία, & Σουηδία.
Η σύντομη μελέτη των εκπαιδευτικών συστημάτων ορισμένων χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στα πλαίσια των δράσεων που προέβλεπε το πρόγραμμα Leonardo da Vinci Astrolavos που υλοποιήσαμε με άλλους διακρατικούς εταίρους, σε σχέση με την εφαρμογή της πληροφορικής στην εκπαίδευση και κατάρτιση, κατέληξε στις παρακάτω γενικές παρατηρήσεις.
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Τα παιδιά μπαίνουν στο σχολικό σύστημα στην ηλικία των 6 ετών με εξαίρεση την Ολλανδία όπου οι μαθητές ξεκινούν την σχολική ζωή στην ηλικία των 5 και την Σουηδία που η εκπαίδευση δεν είναι υποχρεωτική μέχρι την ηλικία των 7 ετών.
Η πρωτοβάθμια διαιρείται σε τρεις κύκλους στην Ισπανία, ενώ στις άλλες χώρες είναι ενιαία.
Στην Σουηδία, η υποχρεωτική εκπαίδευση είναι οργανωμένη σε ενιαία συνεχή δομή, χωρίς διαχωρισμό μεταξύ του πρωτοβάθμιου και των κατώτερου δευτεροβάθμιου σχολείου.
Διάρκεια πρωτοβάθμιας: 4 έτη στην Γερμανία, 5 έτη στις χώρες Γαλλία και Ιταλία, 6 έτη στις χώρες Ελλάδα, Ιρλανδία και Ισπανία, 7 έτη στην Ολλανδία και 9 έτη στην Σουηδία μαζί με την κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
A. (Κατώτερη) Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση
Η ηλικία στην οποία οι μαθητές αρχίζουν την δευτεροβάθμια εκπαίδευση ποικίλει από το ένα κράτος στο άλλο. Συνήθως είναι η ηλικία των 11 ή 12 με εξαίρεση την Γερμανία που η έναρξη τοποθετείται στην ηλικία των 10 ετών.
Το πρώτο στάδιο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (κατώτερη δευτεροβάθμια) στις περισσότερες περιπτώσεις έχει 3ετή ή 4ετή διάρκεια, εκτός της Γερμανίας που διαρκεί 5-6 έτη.
Υποχρεωτική Εκπαίδευση
Το τέλος της Υποχρεωτικής εκπαίδευσης (compulsory education) συνήθως συμπίπτει με το τέλος της κατώτερης Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, όπως ισχύει στις χώρες Ελλάδα, Ισπανία, Ιρλανδία, Ιταλία και Σουηδία (όπου στην τελευταία ολοκληρώνεται η υποχρεωτική 9ετής φοίτηση των μαθητών στο ενιαίο σχολείο Grundskola). Εξαίρεση αποτελούν οι χώρες:
Γερμανία, όπου η υποχρεωτική εκπαίδευση ολοκληρώνεται στην ηλικία των 15 ετών η οποία δεν συμπίπτει με την ολοκλήρωση της κατώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, η οποία διαρκεί 1 επί πλέον έτος και για την ολοκλήρωσή της οι μαθητές βρίσκονται στην ηλικία των 16 ετών.
Γαλλία, όπου η υποχρεωτική εκπαίδευση ολοκληρώνεται στην ηλικία των 16 ετών, που σημαίνει ότι οι μαθητές έχουν ολοκληρώσει την εκπαίδευση στην κατώτερη δευτεροβάθμια σε ηλικία 15 ετών κι έχουν φοιτήσει για ένα επί πλέον έτος στην ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Ολλανδία, όπου η υποχρεωτική εκπαίδευση ολοκληρώνεται στην ηλικία των 16 ετών και συμπίπτει με την ολοκλήρωση της φοίτησης στα σχολεία τύπου MAVO και VBO ενώ για τους μαθητές που φοιτούν στα σχολεία τύπου VWO και HAVO η φοίτηση τους σ’ αυτά επεκτείνεται πέραν των 16 ετών προκειμένου να ολοκληρώσουν την εκπαίδευση τους.
Συνοπτικά, η υποχρεωτική εκπαίδευση (πρωτοβάθμια και κατώτερη δευτεροβάθμια) διαφέρει από την μια χώρα στην άλλη αλλά συνήθως περιλαμβάνει δύο διαφορετικούς τύπους σχολείων.
Ειδικότερα, η διάρκεια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης ανά χώρα είναι:
Γαλλία 10 έτη, εκ των οποίων 5 έτη στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση συν 4 έτη στην κατώτερη δευτεροβάθμια και 1 επί πλέον έτος στην ανώτερη δευτεροβάθμια ή επαγγελματική εκπαίδευση.
Γερμανία, 9 έτη, εκ των οποίων 4 έτη της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης συν 5 έτη της κατώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι μαθητές προκειμένου να αποφοιτήσουν από την κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση θα πρέπει να φοιτήσουν για 1 επί πλέον έτος.
Ελλάδα και Ιρλανδία, 9 έτη, εκ των οποίων 6 έτη στην πρωτοβάθμια και 3 έτη στην κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Ιταλία, 8 έτη, εκ των οποίων 5 έτη στην πρωτοβάθμια και 3 έτη στην κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Ολλανδία, 11 έτη, εκ των οποίων 7 έτη στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και 4 έτη στα δευτεροβάθμιου επιπέδου σχολεία.
Ισπανία, 10 έτη, εκ των οποίων 6 έτη στην πρωτοβάθμια και 4 έτη στην κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Σουηδία, 9 έτη, εκ των οποίων και τα 9 έτη διανύονται στο ενιαίο σχολείο πρωτοβάθμιας και κατώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, Grundskola.
Β. (Ανώτερη) Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση
Στην ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, εφαρμόζονται διαφοροποιημένα προγράμματα μαθημάτων σε όλες τις παραπάνω χώρες. Παραβλέποντας τις διαφορές των ονομάτων, μπορούμε να διακρίνουμε δύο κύριες κατηγορίες: γενική εκπαίδευση που δίνει πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (tertiary education) και επαγγελματική, η οποία εξασφαλίζει προσόντα τόσο στην προετοιμασία για την εργασία όσο και για την συνέχιση των σπουδών.
Στην Σουηδία, ο όρος «δευτεροβάθμια εκπαίδευση» αναφέρεται σε αυτό που άλλες χώρες θεωρούν ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, διότι δεν υπάρχει κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αφού τα 9 έτη της υποχρεωτικής εκπαίδευσης αποτελούν μια ενιαία συνεχή δομή.
Γενικότερα ισχύει ότι οι μαθητές ολοκληρώνουν την φοίτηση τους στην ανώτερη δευτεροβάθμια ή επαγγελματική εκπαίδευση στην ηλικία των 18 ή 19 ετών.
ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Η οργάνωση των πανεπιστημιακών σπουδών ποικίλλει από χώρα σε χώρα. Σε ορισμένα κράτη τα στάδια των σπουδών είναι σχετικά σύντομα και στο τέλος κάθε σταδίου απονέμεται ένα πτυχίο ή άλλος τίτλος.
Σε άλλες χώρες το πρώτο επίπεδο πανεπιστημιακής εκπαίδευσης έχει μεγαλύτερη διάρκεια, χωρίς υποδιαιρέσεις ή ενδιάμεσους τίτλους. Για παράδειγμα στη Γαλλία, η πανεπιστημιακή πορεία χαρακτηρίζεται από μια ακολουθία μονοετών ή διετών κύκλων, ο κάθε ένας από τους οποίους καταλήγει σε ένα τίτλο (DEUG, Licence, Maîtrise, DEA κλπ).
Η μετάβαση από τον ένα τίτλο στον άλλο υπόκειται πολλές φορές σε ειδικές διαδικασίες εισαγωγής. Αντίθετα, στην Γερμανία και Ελλάδα απαιτούνται τουλάχιστον 4ετείς σπουδές για την απόκτηση του πρώτου πανεπιστημιακού τίτλου.
Η τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Ευρώπη, γενικότερα, χαρακτηρίζεται κατά παράδοση από διάκριση μεταξύ της πανεπιστημιακής και μη πανεπιστημιακής εκπαίδευσης.
Αυτή όμως η διάκριση γίνεται ολοένα και πιο ασαφής. Τα τελευταία χρόνια έχουν παρατηρηθεί διάφοροι βαθμοί αμοιβαίας προσέγγισης μεταξύ πανεπιστημιακής και μη πανεπιστημιακής εκπαίδευσης σε πολλά κράτη.
Για παράδειγμα τα τριτοβάθμιου επιπέδου ισπανικά ιδρύματα «Ανώτερες Τεχνικές Σχολές-Escuolas Tecnicas Superiores έχουν γίνει μέρος του πανεπιστημιακού τομέα και χορηγούν τίτλους σπουδών πανεπιστημιακού επιπέδου.
Στη Γερμανία στα διάφορα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης περιλαμβάνονται εκείνα που απονέμουν τίτλους σπουδών πανεπιστημιακού επιπέδου, όπως τα: Universitäten, Universitäten-Gesamthochschulen, Technische Hochschulen, Technische Universitäten, Fachhochschulen κλπ. Η μη πανεπιστημιακή εκπαίδευση σε τριτοβάθμιο επίπεδο παρέχεται από τα: Fachschulen, και Berufsakademien/Fachakademien.
Σε μερικά κράτη η διάκριση μεταξύ πανεπιστημιακών και μη πανεπιστημιακών σπουδών αναφέρεται μόνο στα ιδρύματα και όχι στο επίπεδο των πτυχίων.
Στη Γαλλία, για παράδειγμα, τα μη πανεπιστημιακά Grandes Écoles απονέμουν τίτλους υψηλού επιπέδου και συνεπώς αποτελούν μέρος του enseignement supérieur long (τριτοβάθμια εκπαίδευση μακράς διάρκειας), ενώ τα IUT, αν και συνδέονται με πανεπιστήμια, παρέχουν μόνο enseignement supérieur court (τριτοβάθμια εκπαίδευση σύντομης διάρκειας).
Στην Ιρλανδία, τα τεχνολογικά ιδρύματα και τα κολέγια παρέχουν εκπαίδευση πανεπιστημιακού επιπέδου αλλά δεν αποτελούν μέρος του πανεπιστημιακού συστήματος.
Συγχρόνως, σε ορισμένα κράτη, η διάκριση μεταξύ της μη πανεπιστημιακής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και της ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης αρχίζει επίσης να γίνεται συγκεχυμένη.
Η εκπαίδευση για ορισμένα μη πανεπιστημιακά τριτοβάθμια πτυχία, όπως το Brevet de Technicien Supérieur στη Γαλλία παρέχεται από δευτεροβάθμια ιδρύματα.
Επίσης, η επαγγελματική κατάρτιση, η οποία άλλοτε περιοριζόταν στο ανώτερο δευτεροβάθμιο επίπεδο, αρχίζει τώρα να εμφανίζεται σε τριτοβάθμιο μη πανεπιστημιακό επίπεδο, όπως συμβαίνει για παράδειγμα με το formación professional de grado superior στην Ισπανία.
Επίσης, πολλές φορές παρατηρείται οι τίτλοι που απονέμονται από τις χώρες που μελετήθηκαν να ομοιάζουν, αυτό όμως δεν συνάγει ότι καλύπτουν όμοιες σπουδές. Ετσι για παράδειγμα, τα παρόμοια ονόματα τίτλων όπως: Maîtrise, Magister, Master’s ή ακόμα και τα ονόματα Licence, Licenciado καλύπτουν εντελώς διαφορετικές σπουδές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου