Οταν «η κρίση του ούζου» συνιστά βαλκανική απειλή

Πώς η Ελλάδα από παράδειγμα προς μίμηση μετατράπηκε σε πρόβλημα
Του Αντωνη Kαμαρα

Η πρόσφατη συνάντηση του Ελληνα πρωθυπουργού με τον Βούλγαρο ομόλογό του Μπόικο Μπορίσοφ στα εγκαίνια της νέας διασυνοριακής οδού Θερμών-Ζλάτογκραντ είχε κάτι το χαριτωμένα ρετρό. Κάτι από το 1995-1996, τότε που η εταιρεία γαλακτομικών ΔΕΛΤΑ ήταν η πρώτη σοβαρή ελληνική πολυεθνική στα Βαλκάνια και η Ελλάδα εγκατέλειπε το οικονομικό εμπάργκο κατά της ΠΓΔΜ.

Τότε που οι ανησυχίες των επιτελών των Ενόπλων Δυνάμεων μας, για την εισβολή βουλγαρικών αρμάτων από βελτιωμένες διασυνοριακές υποδομές άρχιζαν να υποχωρούν, και οι Ελληνες διπλωμάτες στη Σόφια δεν απασχολούνταν πλέον και τόσο πολύ με τις επετείους περιθωριακών Σλαβομακεδονικών οργανώσεων της Νοτίου Βουλγαρίας.

Τα χρόνια εκείνα δηλαδή που η Ελλάδα, εγκαταλείποντας την αδιέξοδη παρακαμπτήριο του Μακεδονικού ζητήματος, ήταν έτοιμη να θέσει τις σχέσεις στη Νοτιοανατολική Ευρώπη σε ένα αμοιβαία επωφελές στερέωμα.

Ελλάδα - Βουλγαρία

Δύο μέρες πριν από τη συνάντηση των δύο πρωθυπουργών, ένα δημοσίευμα της Wall Street Journal, πέρασε εντελώς απαρατήρητο στην Ελλάδα, ήταν όμως πολύ περισσότερο ενδεικτικό της σημερινής αλληλεπίδρασης της χώρας μας με τη Βουλγαρία και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη εν γένει.

Το δημοσίευμα αυτό ανέλυε το πώς οι ελπίδες της Βουλγαρίας, για ταχεία ένταξη στην Ευρωζώνη, διαψεύδονται εξαιτίας της δημοσιονομικής κρίσης στην Ελλάδα. Η ελληνική κρίση προκαλεί πια συλλήβδην αλλεργία, προς οτιδήποτε Βαλκανικό, στους δημοσιονομικούς ιέρακες της Βορειοδυτικής Ευρώπης - παρόλο το γεγονός ότι η Βουλγαρία εξασκεί εδώ και χρόνια σιδηρά δημοσιονομική πειθαρχία (ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ το 2009 ήταν 0,8% στη Βουλγαρία εν συγκρίσει με το 12,7 % της Ελλάδος).

Στην πραγματικότητα η δημοσιονομική κρίση της χώρας μας είναι απειλή για τους καίριους, εθνικούς στόχους όλων των γειτόνων της και όχι μόνο της Βουλγαρίας.

Το γεγονός αυτό καθιστά τη δημοσιονομική μας κρίση το μείζον όχι μόνο εσωτερικό αλλά και περιφερειακό θέμα που καλείται να διαχειριστεί η πολιτική μας ηγεσία.

«Η κρίση της τεκίλας»

Η Ελλάδα απειλεί να μεταδώσει το πρόβλημά της στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, όπως και το Μεξικό το 1994 στη Λατινική Αμερική κατά τη λεγόμενη «κρίση της Τεκίλας» όπως τεκμηριώνει σχετική έρευνα της επενδυτικής τράπεζας Barclays Capital (με τίτλο «Η κρίση του ούζου»).

Πιο συγκεκριμένα:

1. Σε περίπτωση αστάθειας των ελληνικών τραπεζών, λόγω της δημοσιονομικής μας κρίσης, απειλείται η πιστωτική δραστηριότητα και η σταθερότητα των γειτονικών τραπεζικών συστημάτων ιδίως δε στη Βουλγαρία, Ρουμανία και Σερβία, ΠΓΔΜ και Αλβανία, όπου το ελληνικό τραπεζικό σύστημα συμμετέχει με ποσοστά 10-20% στις επιτόπιες πιστοδοτικές λειτουργίες. Μάλιστα, το πρόβλημα αυτό πρωτοπαρουσιάστηκε ήδη από το 2008, όταν η Ελλάδα, εν αντιθέσει με την Ιταλία και την Αυστρία, σε επίπεδο του υπουργού Οικονομικών και της Τραπέζης της Ελλάδος δημιούργησε διμερές πρόβλημα με όλες αυτές τις χώρες όταν έδωσε εντολή στις ελληνικές τράπεζες -που αργότερα αναγκάστηκε να αποσύρει- να περιορίσουν την εκεί δανειοδότησή τους στο ύψος των τοπικών τους καταθέσεων και μόνο.

2. Οπως αναφέραμε και ανωτέρω η δημοσιονομική μας κρίση καθιστά πιο δύσκολη την είσοδο στην Ευρωζώνη όλων των υποψηφίων χωρών από τη Βαλτική, την Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη, δυσχεραίνει δηλαδή την επίτευξη αυτού του μείζονα εθνικού στόχου της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας. Αντί λοιπόν να διευκολύνουμε την περαιτέρω ενσωμάτωση των γειτόνων μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, κάτι που είναι και κορυφαίος στόχος της δικιάς μας εξωτερικής και τελικά διεθνούς οικονομικής μας πολιτικής, σήμερα τη δυσχεραίνουμε.

3. Τέλος, και ίσως σημαντικότερο, η πρόδηλη αδυναμία μας προκαλεί τις διεθνείς αγορές να επικεντρώσουν την προσοχή τους σε άλλες χώρες με συγγενικά χαρακτηριστικά με εμάς και να ασκήσουν πιέσεις στα νομίσματά τους και τις κεφαλαιαγορές τους.

Από αυτή την άποψη η παράταση της δημοσιονομικής μας κρίσης είναι και η επιμήκυνση του χρόνου στο οποίον όλοι οι γείτονές μας, από τη Σερβία μέχρι την Τουρκία, μπορούν να δεχθούν αποσταθεροποιητικές επιθέσεις από τις αγορές με πραγματικά καταστροφικές συνέπειες και για την οικονομική αλλά και για την πολιτική τους σταθερότητα.

Από την Καθημερινή